Muscle Memory là gì? Ký ức cơ bắp có lợi như thế nào?

Có thể bạn đã từng nghe qua thuật ngữ Muscle Memory (ký ức cơ bắp hay trí nhớ cơ bắp) trước đây rồi đúng không nào, vậy thì Muscle Memory là gì và nó có lợi ích gì trong tập luyện, liệu cơ bắp của bạn có thể ghi nhớ được việc tập luyện của bạn không, hãy cùng tìm hiểu chi tiết dưới đây ngay nha.

Bạn có từng tự hỏi tại sao có người viết đẹp, có người viết xấu hay tại sao có người có thể ném bóng từ xa rất chính xác vào rổ hay gần gũi hơn là nhiều người có thể gõ bàn phím 10 ngón mà không cần nhìn. Nói về chủ đề tập gym thì bạn có thể nhận ra rằng cơ bắp của bạn có thể mau chóng phát triển trở lại khi bạn đi tập sau một thời gian bạn ngưng đến phòng tập đúng không nào. Tất cả đều nhờ vào một thuật ngữ gọi là Muscle Memory.

Vậy Muscle Memory là gì?

Muscle Memory (hay ký ức cơ bắp) trong thể hình là khả năng lấy lại lượng cơ bắp đã mất đi thông qua tập luyện trước đó. Điều này có nghĩa, một khi bạn đã đạt được lượng cơ bắp nhất định thông qua tập luyện và ngừng tập một thời gian, thì khi tập lại bạn sẽ lấy lại khối lượng đã mất đó nhanh hơn thời gian trước đây bạn phải bỏ ra để tập.

Trong cuộc sống hằng ngày thì ký ức cơ bắp có thể giúp bạn làm một số công việc mà không cần quá chú tâm vào nó như là vừa thái rau vừa xem tivi hoặc vừa đạp xe vừa ngắm cảnh….

Muscle Memory có lợi ích rất nhiều nhưng nó cũng có một nhược điểm đó là khi bạn làm sai và được ghi nhớ thì sau này bạn sẽ liên tục làm sai, ví dụ khi bạn gõ bàn phím sai quen tay thì sau này sẽ rất khó sửa. Chính vì thế, những công việc yêu cầu lặp lại thường xuyên thì bạn cần phải làm cẩn thận và đúng ngay từ đầu.

Ký ức cơ bắp hoạt động như thế nào?

Cơ bắp của chúng ta tất nhiên không có não mà việc ghi nhớ là do bộ não duy nhất của chúng ta đảm nhiệm.

Khi bạn tập luyện, số lượng nhân sợi cơ tăng lên (hay còn gọi là myonuclei) tăng lên khi khối lượng cơ bắp tăng lên, dù vẫn còn nhiều tranh cãi về vấn đề khối lượng tập luyện sức mạnh cần thiết để khiến myonuclei tăng lên.

Trong một đánh giá nghiên cứu của Snijders et. al. (2020), dữ liệu cho thấy mối quan hệ tuyến tính giữa kích thước sợi cơ và số lượng myonuclei ở người. Điều này gợi ý rằng tập luyện phì đại và tăng kích thước cơ bắp sẽ làm tăng myonuclei.

Câu hỏi mà các nhà nghiên cứu vẫn đang tranh luận là: Điều gì xảy ra với các myonuclei trong thời gian chúng ta không tập luyện? Nếu bạn tăng khối lượng cơ bắp, nhưng sau đó ngừng tập luyện, bạn có mất tất cả các myonuclei thu được trong quá trình tập luyện không?

Nghiên cứu được thực hiện trên động vật bởi Egner et al. (2013) cho thấy rằng các myonuclei thu được trong quá trình tăng cơ không bị mất đi trong 3 tháng khi cơ trở lại kích thước ban đầu. Mặc dù kích thước cơ giảm trong giai đoạn không tập luyện này, nhưng số lượng myonuclei thì không. Nghiên cứu này có vẻ rất hứa hẹn vì nó cho thấy rằng mặc dù kích thước cơ bắp giảm đi nhưng vẫn có khả năng tái phát triển cơ bắp nhanh hơn do số lượng myonuclei không mất đi.

Đây có thể là một tin tốt cho những người lớn tuổi và những người có thể phải nghỉ tập luyện vì nhiều lý do (chẳng hạn như gặp đại dịch, tai nạn, chấn thương…). Có một số nghiên cứu đầy hứa hẹn ở người cho thấy rằng myonuclei được giữ lại sau khi không hoạt động thể chất trong thời gian ngắn và việc tái tạo cơ bắp nhanh chóng là có thể (Snijders et al., 2020). Tuy nhiên, vẫn còn một số lượng hạn chế nghiên cứu để hỗ trợ đầy đủ cho quan điểm này, vì vậy điều quan trọng là phải xem xét những hạn chế hiện tại của nghiên cứu.

Giới hạn của Muscle Memory là gì?

Trong một thời gian, người ta đưa ra giả thuyết rằng sự gia tăng myonuclei ở người có thể kéo dài hoặc thậm chí là vĩnh viễn. Tại thời điểm này, khoảng thời gian mà ký ức cơ bắp kéo dài là không chắc chắn. Đánh giá nghiên cứu về ký ức cơ bắp từ Snijders, et al. (2020) đã phát hiện ra rằng “không có sự đồng thuận trong cộng đồng khoa học về sự tồn tại của trí nhớ cơ bắp do tính lâu dài của hạt nhân trong cơ xương người và cần có nhiều nghiên cứu hơn bằng cách sử dụng các nghiên cứu được thiết kế phù hợp.”

Nghiên cứu sâu hơn là cần thiết để hình thành một sự đồng thuận chắc chắn hơn về tuổi thọ của myonuclei có được thông qua tâp luyện và tái phát triển cơ bắp sau một thời gian ngừng tập.

Điều quan trọng cần lưu ý là ký ức cơ bắp KHÔNG phải là khả năng ghi nhớ các chuyển động của cơ bắp. Thuật ngữ Muscle Memory có thể gây nhầm lẫn một chút vì cơ bắp không ghi nhớ bất cứ điều gì về mặt kỹ thuật. Trong não, thông tin được mã hóa, lưu trữ và truy xuất. Những gì chúng ta coi là “ghi nhớ” của cơ bắp đề cập đến việc học vận động xảy ra trong hệ thống thần kinh trung ương (CNS), chứ không phải cơ bắp.

Nếu bạn đã từng nghỉ đạp xe nhiều năm, bạn có thể ngạc nhiên rằng chỉ sau một vài khoảnh khắc loạng choạng, bạn đã đạp xe như thể bạn chưa hề nghỉ ngơi. Bộ não của bạn ghi nhớ cách đi xe đạp và bạn vẫn đứng thẳng.

Tuy nhiên, công bằng mà nói, có một thành phần thần kinh đối với ký ức cơ bắp vì một người đã thực hiện một bài tập trước đó sẽ thực hiện hiệu quả hơn một người chưa tập, điều này có thể hỗ trợ nỗ lực đạt được khối lượng cơ bắp.

Sử dụng Ký ức cơ bắp trong tập luyện phì đại như thế nào?

Ký ức cơ bắp có thể là yếu tố thay đổi cuộc chơi đối với bất kỳ ai phải tạm dừng tập luyện do chấn thương hoặc các sự kiện trong cuộc sống. Mặc dù vẫn còn một số tranh luận khi nói đến ký ức cơ bắp, chúng ta vẫn có thể áp dụng những gì chúng ta biết để tận dụng lợi thế.

Có hai yếu tố cần xem xét khi sử dụng ký ức cơ bắp:

1. Thực hiện đủ khối lượng tập luyện để gây phì đại cơ. Để kích thích sự thích nghi của phì đại cơ, người ta phải tập luyện sức mạnh một cách nhất quán (3-4 lần mỗi tuần) với khối lượng 3-5 hiệp, 6-12 lần lặp lại các bài tập trong 4-6 tuần. Một người mới bắt đầu tập luyện sẽ cần phải tập luyện với cường độ và khối lượng đó bằng cách bắt đầu với tập luyện sức bền và ổn định và Huấn luyện sức mạnh bền bỉ, mất tổng cộng 8 tuần để hoàn thành.

2. Giảm thiểu thời gian không hoạt động, nếu có thể. Bạn càng nghỉ ngơi lâu, quá trình teo cơ diễn ra càng nhiều. Ngoài ra, bạn càng ít hoạt động trong thời gian nghỉ ngơi đó thì tỷ lệ teo cơ càng cao. Nghỉ tập luyện bình thường một tuần sẽ khó làm giảm tiến độ của bạn nhưng nằm yên trên giường trong 3 tuần có thể dẫn đến teo cơ đáng kể. Nếu có thể, hãy hoạt động tích cực nhất có thể trong khi nghỉ tập luyện sức mạnh để giảm thiểu sự mất khối lượng cơ bắp.

Mất bao lâu để cơ bắp trở lại như cũ?

Trong nghiên cứu của Staron et al. vào năm 1991, những người tham gia là nữ đã lấy lại được sức mạnh cơ bắp và kích thước sợi cơ trong 6 tuần tập luyện lại so với 20 tuần tập luyện sức mạnh ban đầu.

Tuy nhiên, có vẻ như tốc độ tái tạo cơ bắp có thể thay đổi tùy thuộc vào mức độ không hoạt động xảy ra trong thời gian bạn không tập luyện (Snijders , 2020). Nếu bạn ngưng hoạt động hoàn toàn trong một thời gian dài (kiểu như nằm liệt giường), có thể sẽ mất nhiều thời gian hơn để lấy lại vóc dáng so với việc bạn chỉ dừng tập luyện nhưng vẫn tiếp tục thực hiện các hoạt động hàng ngày bình thường.

Hãy coi đây là một tin đáng khích lệ nếu bạn cũng như nhiều người khác đã nghỉ tập luyện trong thời gian xảy ra đại dịch (hoặc vì bất kỳ lý do nào khác!). Không có thời gian nào tốt bằng hiện tại để nhặt lại những quả tạ đó và nhắc nhở những cơ bắp đó cảm giác nâng lên tốt như thế nào. Ban đầu, bạn có thể cảm thấy như mình đang quay trở lại con số ban đầu, nhưng lợi ích sẽ quay trở lại ngay lập tức.

Nguồn tham khảo

Egner, I. M., Bruusgaard, J. C., Eftestøl, E. and Gundersen, K. (2013). A cellular memory mechanism aids overload hypertrophy in muscle long after an episodic exposure to anabolic steroids. J. Physiol. 591, 6221-6230. https://doi.org/10.1113/jphysiol.2013.264457

Gundersen, K. (2016). Muscle memory and a new cellular model for muscle atrophy and hypertrophy. J Exp Biol, 219(2), 235-242. https://doi.org/10.1242/jeb.124495

Snijders, S. et al. (2020). The concept of skeletal muscle memory: Evidence from animal and human studies. Acta Physiol (Oxf), 229(3), e13465. https://doi.org/10.1111/apha.13465